Obezite, çağımızın en önemli hastalıklarından biridir. Her geçen gün biraz daha yaygınlaşmakta ve insan sağlığı için tehdit oluşturmaktadır. Peki, obezite nedenleri nelerdir? Bu nedenler engellenebilir mi?

Obezite Nedir?

Obezite; vücut içerisindeki yağ kitlesinin yağsız kitleye göre aşırı artmasıdır. Bu artış, belli bir aşamadan sonra hızlanır ve durdurulamaz. Diyet ve egzersiz gibi yöntemlere karşın kişiler fazla kilolarından kurtulamaz.

Obezite, kişilerin sadece fazla kilolu olması demek değildir. Fazla kilo, ilk olarak hareket kabiliyetini azaltır ve insanların yaşam kalitesini düşürür. Buna ek olarak farklı hastalıkların risklerini artırır. Bu hastalıkların başında ise hipertansiyon ve tip 2 diyabet gelir.

Obezite tanısı, beden kitle indeksine göre yapılır. Beden kitle indeksi veya bilinen diğer adıyla vücut kitle indeksi, vücut ağırlığının (kg) vücut boyunun karesine (m2) bölünmesi ile bulunur. Vücut kitle indeksine göre kişilerin obezite durumları şu şekildedir:

Beden kitle indeksi 30 ve üzerinde olanlar obez olarak kabul edilir.

Obezitenin Nedenleri

Obezitenin nedenleri, kişiden kişiye göre değişebilir. Bu hastalığın nedeni herkeste aynı değildir. Obezitenin yaygın nedenlerinden bazıları ve bunlara ilişkin detaylar şu şekildedir:

· Düzensiz Beslenme

Modern yaşam tarzı ile birlikte beslenme alışkanlıklarında ciddi değişimler meydana gelmiştir. Özellikle fast food zincirlerinin yaygınlaşması, yüksek kalorili yiyecek ve içeceklerin tüketilmesine neden olmuştur. Bütün bunlar ise sağlıksız ve düzensiz beslenme alışkanlıklarının ortaya çıkmasına yol açmıştır.

· Genetik Faktörler

Genetik faktörler, önemli obezite nedenlerinden biridir. Ailesinde obezite öyküsü olan kişilerde riskin daha fazla olduğu ve bu kişilerin hastalığa karşı daha dikkatli olması gerektiği kabul edilir. Ancak genetik faktörlerin tamamen yatkınlıkla ilgili olduğu, sağlık beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi durumunda genetik faktörlerin tek başına obeziteye neden olmayacağı unutulmamalıdır.

· Fiziksel Aktivitenin Azalması

Modern yaşam tarzı, beslenme alışkanlıklarının olumsuz etkilenmesine neden olduğu gibi fiziksel aktivitenin azalmasına da neden olmuştur. İnsanlar, en kısa mesafelere dahi kendi araçlarıyla veya toplu taşıma araçları ile gitmektedir. Ayrıca günümüzdeki birçok masa başı iş de fiziksel aktivitenin azalmasına neden olmaktadır.

· Duygusal Faktörler ve Stres Bozukluğu

Duygusal faktörler ve stres bozukluğu, yemek yeme ve fiziksel aktive üzerinde etkilidir. Bazı insanlar, yoğun stres altındayken daha fazla yemeye yönelir. Ayrıca böyle zamanlarda daha hareketsiz bir yaşam tarzını benimserler.

Düşük fiziksel aktivite ve daha fazla yemek, en önemli obezite nedenleri arasında yer alır. Dolayısıyla stres ve duygusal faktörlerin de dolaylı olarak obeziteye neden olduğu açıktır.

· Metabolik Faktörler

Metabolik faktörler, tüketilen gıdaların hangi hızda ve ne kadar yakıldığı açısından önemlidir. Yavaş bir metabolizma hızı, kişilerin kilo almaya yatkın olmalarına yol açar. Dolayısıyla obezite nedenleri araştırılırken metabolik faktörlerin de mutlaka değerlendirilmesi gerekir.

· Uyku Problemleri

Sağlıklı bir yaşam için düzenli uyku şarttır. Uykunun düzensiz olması ve uyku problemleri, vücuttaki açlık ve tokluk hormonlarının doğru çalışmasını engeller. Bu durum ise aç olmadan yeme isteğinin oluşmasına yol açabilir.

· Çevresel Unsurlar

Günümüzde obezitenin bu kadar yaygın olmasının bir diğer nedeni ise çevresel etmenlerdir. Porsiyon boyutlarından erişilebilecek yemeklere, reklamlardan toplum beslenme alışkanlıklarına kadar birçok etken, obezite konusunda etkilidir. Dolayısıyla obezite ile mücadele sürecinde bu türden çevresel unsurlardan uzaklaşmak ve bunlara maruz kalmamaya odaklanmak gerekir.

· Hormonal Değişiklikler

Hormonlar, yeme alışkanlıklarından metabolizma hızına kadar her şeyi etkiler. Hormon seviyelerindeki anormal değişimler, özellikle tiroit bezinin normal olarak çalışmaması, obezite riskini ciddi şekilde artırır. Bundan dolayı obezite nedenleri araştırılırken hormon testlerinin de yapılması gerekir.

Obezite Tedavisi Nasıl Yapılır?

Obezite tedavisi için öncelikle hastalığın nedeninin tespit edilmesi gerekir. Neden tespit edildikten sonra bunun ortadan kaldırılmasına veya etkisinin azaltılmasına odaklanılır. Bu aşamadan sonra ise temel amaç, fazla kiloların verilmesidir.

Fazla kiloların verilmesi için diyet ve egzersiz programları uygulanır. Bu programlardan istenen sonuçların alınamaması ve farklı hastalık risklerinin ortaya çıkması nedeniyle obezite cerrahisi seçenekleri değerlendirilir. Cerrahi yöntemler ile bu hastalıktan kalıcı olarak kurtulmak mümkündür.